Wat is het jojo-effect?
Wie bekend is in de wereld van afvallen en diëten kent het woord jojo-en vast en zeker. Jojo-dieet, het jojo-effect, een jojo-gewicht, je hebt het vast wel eens gehoord. Of erger nog, je kent het gevoel.
De term jojo-en is afgeleid van het ouderwetse stukje speelgoed. Het speelgoed dient als metafoor waarin iemand flink afvalt, maar in een korte periode ook weer aankomt. Soms kom je nog wel meer aan en ben je zwaarder dan voorheen.
Vaak ontstaat deze situatie wanneer men te snel afvalt en een te groot calorietekort hanteert, om vervolgens het ‘normale’ eetpatroon weer op te pakken en alles weer aan te komen.
Hoe kan dat?
Goeie vraag! Dit heeft te maken met het volgende fenomeen waar eigenlijk alleen over gesproken wordt, maar waar nooit rekening mee gehouden wordt: metabole adaptatie. Eigenlijk is dit gewoon een duur woord voor “de aanpassing van de stofwisseling aan veranderende omstandigheden.”
Wanneer je een grote calorieënbeperking (calorietekort) hanteert gaat het gewicht inderdaad rap naar beneden, maar op een gegeven moment zal de progressie stagneren. Dit noemen we ook wel een ‘plateau’. Vaak volgen er dan opmerkingen als “ik val niet meer af en ik eet al zo weinig!” of “Ik hou me aan het plan, maar ik val niet meer af.” Klopt, je zal alles ongetwijfeld goed doen, maar waar je misschien geen rekening mee hebt gehouden is dat je stofwisseling trager is gaan werken om zuiniger om te gaan met de beschikbare energie. Op een gegeven moment wordt jouw calorietekort jouw nieuwe caloriebehoefte. Dit betekent dus dat het aantal calorieën dat je kon eten om af te vallen, nu het aantal calorieën is waarbij je je gewicht onderhoud.
Het gevaar hiervan is dat je uit pure wanhoop en frustratie je schema in de prullenbak gooit en de (sorry voor het grove taalgebruik) ‘fuck-it’ mentaliteit krijgt. Ineens kijk je in de bodem van je Ben & Jerry’s beker en ben je twee zakken chips verder.
Maar het kan ook veel subtieler plaatsvinden. Misschien heb je geen last van eetbuien maar ga je wel ineens van 800 kcal per dag, terug naar je ‘normale’ 2000 kcal. Je kunt je misschien wel voorstellen dat dat voor je vertraagde metabolisme een enorme schok is. Vervolgende schiet de weegschaal weer omhoog en volgen de bekende schuldgevoelens, die je verleiden toch maar weer te gaan diëten…
Doorbreek de vicieuze jojo cirkel
Ik denk dat de vicieuze cirkel nu wel duidelijk en misschien wel heel herkenbaar is. De reden dat de methode van Ruggengraat zo effectief en succesvol is, is omdat wij wél rekening houden met dit verschijnsel. We doen dit via de volgende principes:
- (Indien mogelijk) Krachttraining voor behoud of opbouw van spiermassa, om behoefte te vergroten, zodat bij gewichtsverlies een hoger inname-startpunt kan worden gehanteerd.
- Een gematigd calorietekort (indien nodig), met een voedingsschema afgestemd op de persoonlijke voorkeuren.
- Opbouw fase van calorieën na het behalen van het gewenste resultaat.
- Geen onnodige restricties tijdens sociale gelegenheden, uiteten, etc. om het proces verdraagzaam en leuk te houden.
- Persoonlijke coach die jouw de mentale ondersteuning geeft om door te gaan, ook wanneer het moeilijk wordt.
Via deze principes zorgen wij ervoor dat je de dieetcultuur achter je kunt laten om plaats te maken voor duurzame leefstijlverandering en de vicieuze jojo cirkel kan doorbreken. Meer over onze effectieve aanpak kan je lezen in de blog: Waarom de Ruggengraat dagelijkse coaching belangrijk is.
